Khi bắt đầu bước chân vào lộ trình tu tập, thắc mắc phổ biến nhất thường xoay quanh việc: “Làm sao để đảm bảo việc hành trì đi đúng lộ trình?” Trong các Ngài Mahasi bài giảng, Ngài không trả lời bằng những khái niệm cao siêu, mà bằng một chỉ dẫn rất đời thường: hãy tỉnh giác trước mọi hiện khởi của thân và tâm ngay lúc này.
Theo quan điểm của Ngài Mahasi cho người mới, thiền định không nhằm mục đích truy cầu cảm giác bình an hay sự im lìm đặc biệt. Hành thiền là quá trình phát triển cái nhìn thấu đáo. Mọi cử động của thân đều cần được nhận diện rõ rệt. Mọi luồng tư tưởng phát sinh đều phải được hay biết minh bạch. Nếu có sự không thoải mái phát sinh, cần nhận diện nó rõ ràng. Sự tỉnh giác này là yếu tố căn bản để hình thành tuệ giác.
Trong chỉ dẫn cho người sơ cơ, Ngài Mahāsi hằng ưu tiên những điều cơ bản nhất. Hơi thở, cụ thể là sự phồng và xẹp của bụng, được sử dụng làm neo điểm chính vì nó luôn có mặt và cực kỳ dễ ghi nhận. Khi hành giả biết rõ “phồng, xẹp” một cách liên tục, trạng thái tâm lý sẽ dần thoát khỏi sự hỗn loạn và tăng cường độ sáng suốt. Khi ý nghĩ trôi dạt, hãy thầm niệm “suy nghĩ” rồi đưa tâm trở lại đề mục. Đừng để sự bực bội hay nhu cầu phân tích làm gián đoạn việc thực hành.
Thông qua những lời chỉ dạy trong Ngài Mahasi bài giảng, vị thiền sư khẳng định yếu tố then chốt không phải là độ dài của thời khóa, mà chính là tần suất xuất hiện của chánh niệm. Chỉ cần vài phút thực hành đúng, còn hơn nhiều giờ nhưng thiếu sự tỉnh giác. Do đó, những người mới khởi sự không nên tạo áp lực quá lớn cho bản thân, mà hãy chú trọng vào việc duy trì thói quen và sự bền lòng.
Một điểm rất đặc biệt trong phương pháp của Ngài Mahasi cho người mới là thiền không bị giới hạn trong tư thế ngồi. Dù là đi, đứng hay nằm, hành giả đều phải duy trì sự hay biết rõ rệt. Ngay cả trong sinh hoạt hằng ngày như ăn cơm, rửa chén, hay nói chuyện, chỉ cần có sự hiện diện của sati, đó chính là hành thiền. Kết quả là, người tu tập sẽ dần tích lũy được sự tỉnh thức trong mọi phương diện cuộc sống.
Khi thực hành đúng theo lời dạy trong Ngài Mahasi bài giảng, người tu tập sẽ bắt đầu thấu hiểu một đạo lý căn bản: tất cả các pháp đều mang tính click here chất sinh và diệt. Các cảm giác sẽ tan đi, ý nghĩ sẽ biến mất, và cảm xúc cũng không tồn tại vĩnh cửu. Cái thấy này không dựa trên nền tảng lý thuyết mà dựa trên thực chứng cá nhân. Điều này giúp làm suy yếu sự bám chấp và những phản xạ tâm lý cố hữu.
Đối với người mới, con đường mà Ngài Mahasi cho người mới chỉ ra là một lối về vô cùng vững chãi và thẳng thắn. Đừng vội vã tin tưởng, cũng đừng nôn nóng chờ đợi thành tựu. Cốt lõi là ở sự thực hành chuẩn mực, quán sát liên tục và để trí tuệ tự động thăng tiến. Đó là tinh thần cốt lõi trong những bài giảng giản dị mà sâu sắc của Ngài Mahāsi.